Diyabetik retinopati gelişmiş ülkelerde en fazla görme azalması yapan göz hastalığıdır. Diyabetik retinopatide retinada görmeyi tehdit eden bir çok patolojik olay meydana gelir
DİYABETİK RETİNOPATİ NASIL BAŞLAR?
Diyabet temel olarak kan damarlarını etkileyen bir hastalıktır. Gözün sinir tabakasını (retina) besleyen damarlarda bir takım patolojik değişiklikler meydana gelerek retina tabakasının beslenmesi bozulur. Önce retina damarlarından sızıntı başlar. Bu sızıntı neticesinde retina tabakası özellikle makula bölgesi (görme noktası) etkilenerek ödemlenir. Kalınlaşmış ve ödemlenmiş retina normal görevini yapamaz ve hücreler arası bağlantılar bozulur. Bütün bu mekanizmalar sonucu görme kayıpları meydana gelir.
Diyabetik (Şekere Bağlı) retinopati
DİYABETİK RETİNOPATİDE NASIL İLERLER?
Hastalığın ileri dönemlerinde ince ve hasarlı retina damarları tıkanır. Retina oksijen ve kan alamayınca bozulur. Damarları tıkanık bölgedeki retina kendini korumak için, açık ancak bozulmuş damarlara sinyal gönderir ve yeni damarların oluşması için çağrı yapar. Bu çağrıya uyarak açık damarlardan beslenemeyen bölgeye doğru yeni damarlar ilerler. Ancak bu yeni damarlar çok zayıftır. Zayıf ve yeni damarlar kolayca kırılır ve göz içi kanamasına neden olur.
DİYABETİK RETİNOPATİ KAÇ DÖNEME AYRILIR?
İki döneme ayrılır:
1-) Non proliferatif Dönem
Bu dönemde yeni damar yoktur. Sadece normal retina damarları hasarlanmıştır. Bu dönemde kendi içinde hafif, orta, ağır non-proliferatif döneme ayrılır.
2-) Proliferatif Dönem
Bu dönemde gözde tehlikeli ve kolayca kırılan yeni damarlar oluşur. Buna bağlı olarak ani göz içine kanamalar, şekere bağlı göz tansiyonu, traksiyonel retina dekolmanı gibi ciddi görmeyi tehdit eden problemler ortaya çıkabilir.
DİYABETİK RETİNOPATİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Öncelikle hastalık çok ani görme kaybı yapmaz. Hastalığın başında görme çok iyidir. İşte hastalığı bu dönemde yakalayıp tedavi etmek gereklidir. İleri dönemde yakalanan hastaların çoğunun görmesi düşük kalır.
GÖRME KAYBI YANINDA BAŞKA BELİRTİLER NELERDİR?
Gözde kanama başlayınca gözde siyah cisimler uçuşmaya başlar. Bunlar genellikle hafif kanamaların habercisidir. Ancak hastalık daha da ilerleyince kanama artar ve görme tamamen kapanır.
DİYABETİK RETİNOPATİ NEDEN İLERLER?
Hastalığın süresi ve diyabetik hastanın şeker kontrolü çok önemlidir. Hastalığın süresi uzadıkça diyabetik retinopati oluşma şansı artar. Bu yüzden tüm şeker hastaları her yıl mutlaka göz kontrolünden geçmelidirler. Diyabetik retinopati oluşmadan şeker kontrolü iyi yapılır ise hastalığın oluşma şansı çok azalır.
ŞEKER KONTROLÜ ÇOK MU ÖNEMLİDİR?
Evet, şeker kontrolü iyi olan hastalarda diyabetik retinopati geç oluşur, ayrıca retinopati oluşsa dahi daha yavaş ilerler.
Proliferatif diyabetik retinopati
BAZEN ŞEKER KONTROLÜ İYİ OLSA DA DİYABETİK RETİNOPATİ HIZLI İLERLİYOR, NEDEN?
Evet maalesef bazı kalıtımsal genler gözdeki hastalığın daha hızlı ilerlemesine neden oluyor. Kalıtımsal faktörleri değiştiremeyiz.
DİYABETİK RETİNOPATİLİ HASTALAR BAŞKA NE GİBİ TEDBİRLER ALABİLİRLER?
Sigara içiliyorsa bırakılmalıdır. Hipertansiyonun kontrol altına alınması, kan yağların düşürülmesi, kansızlığın tedavisi diyabetik retinopatinin ilerlemesini yavaşlatır.
DİYABETİK RETİNOPATİNİN TEDAVİSİNDE NE YAPILIYOR?
Son yıllarda tedavi konusunda elimizde bir çok seçenek vardır. Hastalığın evresine ve bulguların şiddetine göre tedavi planı belirlenmektedir.
Hastalığın hangi evrede olduğu ve ne gibi tedavilere ihtiyaç olduğu uzman bir göz hekimi muayenesi ve bazı tetkikler neticesinde tespit edilebilir.
Hastalık ilerledikçe önce makula ödemine bağlı görme azalması meydana geliyor ve makula ödemi tedavisi için laser ve göz içi enjeksiyonlar yapılıyor. Çoğu hastada bu tedaviler hastalığın ilerlemesini durduruyor. Ancak hastalık laser ve göz içi iğne tedavisine rağmen ilerler ise gözde kanama oluşabilir. Göz içi kanamalarının bir kısmı bir süre sonra açılıyor. Ancak açılmayan hastalara Pars Plana Vitrektomi ameliyatı yapılıyor.
Bazı ileri şeker hastalarında gözün arkasını büzüştüren ve kırıştıran kalın zarlar gözün retina tabakasını bozuyor. Bu ileri Diyabetik Retinopatilere de vitrektomi (retina cerrahisi) operasyonu gerekiyor.
TEDAVİLERİN SONUCUNDA TÜM HASTALAR KURTULUYOR MU?
Maalesef diyabetik retinopati ilerleyici sistemik bir hastalık sonucu oluşan ilerleyici bir göz hastalığıdır. Maalesef bazen tüm eforlara karşın görme azalması devam edebilir. Şeker hastalığının tedavisinde 1. amaç görmeyi korumaktır. Ancak yeni tedaviler ile hastaların çoğunda bir miktar görme artışı da elde edilebiliyor. Tedaviden iyi sonuç almak için mutlaka çok iyi bir diyabet kontrolü yapmak gerekir.
TEDAVİ VE KONTROLLER NE KADAR SÜRER?
Diyabetik retinopati tedavisi ömür boyu sürer. Hastalar 1-2 iğne veya laser ile maalesef diyabetik retinopatiden kurtulamıyorlar. Hastalık sinsidir. Her an ilerliyebilir. Bu yüzden diyabetik retinopatili hastalar, ömür boyu takip ve tedavi edilmesi gereken hastalardır.
Diyabete bağlı makula ödemi
Bilimsel literatürlerden derlenerek doktorlarımız tarafından bilgi amaçlı hazırlanmıştır.